Współrzędne astronomiczne- cz. 1

W tym artykule/poście przybliżę zagadnienia dot. współrzędnych astronomicznych. Opisując co się widziało nie wystarczy powiedzieć np.:"Wczoraj o godz. 20:00, za drzewem widziałem...". Dlatego ważne jest poznanie, choć podstawowych współrzędnych. Oczywiście kluczem do poznania innych współrzędnych, będą kierunki świata. Jeśli napiszemy, że "Wczoraj na zachodzie o godz. 20:00, na na zachodzie widziałem ..". Na podstawie takich inf. możemy czym ten obiekt był.
WSPÓŁRZĘDNE RÓWNIKOWE 
Ważnymi współrzędnymi są współrzędne równikowe (rektascencja, deklinacja). Rektascencja (oznaczana jest literką "alfa") jest niczym innym jak odpowiednikiem ziemskiej długości geograficznej. Mierzy się ją w godzinach, minutach, sekundach, w zakresie od 1 do 24 godzin. Współrzędna tą mierzy się od punktu przecięcia ekliptyki z Równikiem niebieskim (tzw. Punkt Barana). Jednak obecnie ten punkt nie leży w gwiazdozbiorze Barana, lecz na zachodniej granicy gwiazdozbioru Ryb. Drugim, podobnym punktem jest Punkt Wagi. Punkt wagi leży w Pannie i wyznacza rektascencję 12h. Kolejna współrzędna- deklinacja (delta, "D") jest odpowiednikiem szerokości geograficznej. Deklinacja 0* nazywana jest Równikiem Niebieskim, natomiast deklinacja 90*, to biegun północny, a -90* to biegun południowy. Deklinacje obiektów (gwiazdozbiory, gwiazdy), które nie zachodzą, można obliczyć z b. prostego wzoru:
Do=90*- φ
gdzie: Do to deklinacja niezachodzącego obiektu; φ- szerokość geograficzna.

Na przykład: szerokość geograficzna środkowej części Polski to 52*, czyli- 90*- 52*= 38*.

WSPÓŁRZĘDNE HORYZONTALNE

Na współrzędne horyzontalne wchodzi: wysokość oraz azymut. Wysokość to kątowa odległość od horyzontu. Jeśli obiekt znajduje się na horyzoncie, wtedy jego wysokość wyniesie 0*, natomiast jeśli obiekt znajduje się na wysokości 90*, czyli w zenicie, świeci nam dokładnie nad głowami. Jeżeli obiekt znajduje się 90* pod horyzontem, to wtedy określamy jego wysokość jako -90*. Taki punkt jest przeciwny do zenitu, czyli znajduje się dokładnie pod naszymi stopami i nazywamy go Nadirem. Troszkę bardziej złożoną współrzędną jest azymut. Azymut to kątowa odległość obiektu, rosnąca według ruchu wskazówek zegara od kierunku północnego. Zapewne dla części czytelników definicja azymutu nie jest zbyt zrozumiała. Więc spróbuję to inaczej ująć :). Dla północy azymut wyniesie 0*; dla wschodu 90*; dla południa 180* oraz dla zachodu- 270*(patrz rys. poniżej). Warto tutaj wspomnieć, że wysokość bieguna nad horyzontem jest równa szerokości geograficznej miejsca, w którym się znajdujemy. Na przykład: gdy znajdujemy się na równiku, czyli na szerokości geo. 0* to wtedy bieguny będą znajdowały się na horyzoncie (0*). Wysokość równika niebieskiego nad hor. możemy obliczyć z takiego samego wzoru, co wzór na obliczanie deklinacji niezachodzącego obiektu, czyli: 90*- φ.




W następnym artykule (cz. 2) przybliżę współrzędne ekliptyczne,współrzędne galaktyczne.